Дон Кихот ІІ - Мигель де Сервантес

— Ау, сен не деп тұрғаныңды білемісің өзің, әкесі-ау, — деп дауыстап жіберді Тереса. — Мен тек анау әлгі графтық деген нәрсе қызымды бүлдіре ме деп қорқам. Герцогқа ұзатасың ба әлде принцке ұзатасың ба, неғылсаң да өзің біл енді, тек саған турасын айтайын: өз басым бұған ризашылығым мен рұқсатымды бермеймін. Мен, достым-ау, қашан да теңдік болғанын қалаймын, ал қараптан қарап өз-өзінен маңғазсынып, тәкаппарланғанды суқаным сүймейді. Шоқындырғанда маған қарапайым да тап-таза, дон немесе пәлен-пәштуан деген секілді қилы қоспасы, қитұрқысы мен әшекей-сылдырмағы жоқ, Тереса есімі берілді, әкемнің әулет есімі — Каскахо, ал мені, өзіңнің әйелің болғаным себепті, Тереса Панса деп атайды (дұрысында, заң бойынша, мені Тереса Каскахо деп атаған жөн болар еді, бірақ бұған енді не істейсің, заңның жөні бір басқа, корольдің жөні бір басқа деген ғой), өз аты-жөніме өкпем жоқ, сондықтан маған донья деген түкке қажет емес, өйткені бұл соншалықты ауыр қосымша салмақ, оны арқалап жүруге шамам жетпейді, оған қоса граф әйелі немесе губернатор әйелі сияқты әлем-жәлем киініп шыққанда өзім жайында сыбыр-күбір сөз тарағанын қаламаймын, — ондай сөз айтылмай қалмайды: “Мә, біздің кір-қожалақ қатын қалай дандайсып кеткен! Кеше ғана ақ тер, көк тер боп зығыр түтіп жүрген, шіркеуге де жамылғы орнына етегін бүркеніп баратын, енді, міне, қарай көріңдер, — өңкей фижма мен қарсы ілгек, бізді менсінбей мұрнын шүйіруін қарашы!” дегенді міндетті түрде айтады. Әзірге құдай өзімді жеті ме әлде бес пе сезімнен, — бір сөзбен айтқанда, бойымда болуға тиісті барлық сезімнен, — айыра қоймай тұрған шақта мұндай масқарашылыққа бармаймын. Сен, отағасы, губернаторға немесе әлденендей бір аралға айналып, қалағаныңша тәкаппарсып ісініп-кебіне бер, ал қызым екеуіміз — туған анамның атымен ант етейін — селомыздан ешқайда аттап баспаймыз: жібі түзу әйелдің кәсібі — жіп иіретін ұршық, ал ұяты бар қыз үшін — өз құжырасы сараймен бірдей. Дон Кихотыңмен бірге шытырман оқиғаңды іздеп кете бер, ал қасірет-қайғымызды өзімізде қалдыр; құдай жолымен тіршілік қылсақ бізге де әлденендей бір жақсылық бұйырмас деймісің, ал ана қожайыныңда дон деген қайдан пайда болған — бұл мен үшін, оллаһи, таңғаларлық нәрсе, өйткені оның не әкесі, не атасы дон болған емес.

— Қой, сен жын қаққаннан сау болмассың, — деп салды Санчо. — Жә, ар-ұятың білсін, шешесі, мәні де, мағынасы да жоқ не қилы сөзді көйіттің ғой келіп. Ау, қарсы ілгек, әшекейлі сылдырмақ, мәтелдер мен тәкаппарсынудың саған айтқан сөздеріме қатысы қанша? Бермен қара, сен, надан да топас сорлы (сені басқаша атау мүмкін емес, өйткені айтқан сөзімді ұқпайсың және бақытың неде екенін білмейсің): егер қызым биік мұнарадан құласын жә болмаса инфанта донья Дарақыға ма, әлде донья Урракаға ма, — есімі қандай екенін ұмытып та қалдым тіпті, — ұқсап шартарапты шарлап тентіреп кетсін деп отырсам, міне сонда ғана менімен келіспеуге хақылы болар едің, бірақ мен әйт-үйт дегеніңше опыр-топырын шығарып, оған донья мен мәртебелі ханымды жабыстырып берсем, сөйтіп оны жоқшылықтан тоқшылыққа жеткізсем, жібек пен барқытқа бөленіп жүретін болса, мұнымен келіспейтін нең бар сенің және саған бұдан артық не керек?

— Білесің бе, әкесі, неліктен келіспей отырғанымды? — деп жауап қатты Тереса. — “Саған киім болатын да — көйлек-көншек, саған қиын болатын да — көйлек-көншек” деген бар емес пе, — міне, осы себептен. Жұрт жоқ-жұқаны көзбен шолады да өте шығады, ал ауқаттыға сұқтана қарап, оны көзімен ішіп-жеп бітеді, егер де бұл ауқатты бұрын жоқ-жұқана адам болса, онда көре алмайтындар тілінің уын төгіп, өсекті қарша боратады-ай келіп, ал ондайлар біздің селода бықып жатыр, итке лақтырған таяқ солардың басына тиеді, — міне, осы себептен.