Дон Кихот ІІ - Мигель де Сервантес

— Бауырым, жолыңнан қалмай жүре бер, — деді оған дон Антоньо, — сенен біреу ақыл сұрап жатқан жоқ. Сеньор Ламанчалық Дон Кихоттың ақыл-есі ешкімнен кем емес, оның қасына еріп келе жатқан біздер де нәгүман біреу емеспіз. Қай жерден жолықпасын мейлі, көзсіз батырға қашан да құрмет көрсетілуге тиіс. Қараңды батыр жылдам, біреудің ісіне араласушы болма.

— Олла-біллә, сөзіңіздің жалғаны жоқ, — деді кастильдік, — бұл сабазға ақыл айту да бір — қара судан қаймақ қалқу да бір, алайда, солай бола тұрғанымен, мына есалаңның, естуімше, басқа мәселеде керемет сұңғылалық танытатын ақыл-ойының кезбе рыцарьлыққа деген әуестік салдарынан босқа рәсуа болғанына сондай өкініштімін. Әйтсе де, алдағы уақытта, тіпті Мафусаилдан да ұзағырақ ғұмыр кешейін мейлі, біреуге, ол жалынып сұраған күннің өзінде де, ақыл айтқанша, өзім де, үрім-бұтағым да, өзіңіз кеңес еткендей, дереу қарамызды батыратын шығармыз.

Соны айтып кастильдік жөніне кетті; серуен одан әрі жалғасты; алайда, балалар мен басқа да жолыққан жұрттың жазуды жабыла оқып жаңғырта бергені соншалық, дон Антоньо оны алып тастағанды жөн көрді: бұл үшін оған, әрине, басқа бірдеңені алып жатқандай түр жасауға тура келді.

Кеш түсті; бәрі үйге қайтты; ал бұл кезде үйде бал әзірленіп қойылыпты; айта кетер нәрсе, дон Антоньоның әйелі, текті әулеттен шыққан, көңілді, көркем әрі ақылға да бай сеньора, бірге болуы арқылы мейманына құрмет білдіруі үшін әрі оның бұрын-соңды көз көріп, құлақ естімеген қиямпұрыс қылықтарын тамашалауы үшін аталмыш балға құрбыларын да шақырып қойған-ды. Құрбылар келді, кекірік аздыратын кешкі ас ішілді, одан соң түнгі онға таман би басталды. Ханымдар арасында шалдуарлау, шолжақайлау екі келіншек бар еді: олар әдептен аттай қоймайтын, бірақ күлкіге қарық қылатын не қилы әзіл-қалжыңды ойлап табудан алдына жан салмады. Міне, осы әзілкештер Дон Кихоттың басын шыр айналдырып, биге сүйрелеумен болды, осы қылықтары арқылы оның жанын да, тәнін де азапқа батырды. Биге шыққан ұзынтұра, ебедейсіз, тыриған арық, жүзі қуқыл тартқан, тарлау киім киген, икемсіз, қимыл-қозғалысы қолапайсыз Дон Кихоттың сұрқы сондай аянышты болатын! Ханымдар басқаға білдірмегенсіп оны сипалап қоятын, анау да басқаға білдірмегенсіп олардың бұл әрекетін тойтарып тастайтын; алайда әлгілердің әбден өрекпіп кеткенін көрген Дон Кихот былай деп қатты дауыстап жіберді:

— Fugіte, partes adversae!45 Арбама мені арам ой, арам пиғыл! Мұндай құштарлықты басқа біреуге білдіріңдер, сеньоралар, өйткені ықылас-ниетімнің патшайымы, жан тең келмес Дульсинея Тобосская өзінен басқа ешкімнің құштарлығы еркімді алып, бойымды баурамауын талап етеді.

Осыны айтып, би билеу жаттығуларынан әбден титықтап, діңкесі құрыған ол залдың орта тұсында еденге сылқ етіп отыра кетті. Дон Антоньо оны кереуетке апарып жатқызуға әмір берді, ал Дон Кихотқа бірінші боп көмекке ұмтылған Санчо болды.

— Әй, мырзам-ай, соншалықты нашар биледіңіз ғой! — деп дауыстап жіберді ол. — Жаужүрек атаулының бәрі міндетті түрде — биші, ал кезбе рыцарьдың бәрі бірдей — биқұмар болады деп ойлап па едіңіз? Шынымен солай ойласаңыз, қатты қателесесіз: бидің әлдебір фигурасын орындағаннан гөрі жекпе-жекте дәуді өлтіргенді оңай көретін адамдар да бар. Егер алақанмен ұлтан қағатын би биленсе орныңызға өзім шыққан болар ем, өйткені ондайдан маған тең келер жан жоқ, ал андай-мұндай қалалық билер менің қолым емес.

Осындай және осыған ұқсас сөздермен Санчо балға қатысушыларды күлкіге қарық қылды; сосын қожайынын төсекке жатқызып, биден тиген салқын термен шықсын деп, оны жақсылап қымтап тастады.