Дон Кихот ІІ - Мигель де Сервантес

Өзі асқан тақыстықпен тақырға отырғызған мырзасының шатты-бұтты сөзіне құлақ тосқан мәттақам Санчо күлкіден жарыла жаздап шақ тұрды. Ұзаққа созылған әңгімелері ақыры аяқталған соң олар төрт аяқты жануарларына жайғасып отырып алды да, Сарагосаға қарай бет түзеді: осынау атақты қалада жыл сайын өткізілетін сәні мен салтанаты мол мереке басталар кезге тап болмаққа ниеттенген еді бұлар. Әйтсе де, оған жетіп үлгергенге дейін олар бұрын-соңды болып көрмеген не қилы ғажап оқиғаларды бастан кешкендіктен, бұл турасында жазудың да және оны оқып шығудың да, кейін мәлім болатын жайлардан байқалатынындай, еш артықтығы жоқ.

ХІ тарау

Айбынды Дон Кихоттың күймеге, яғни Ажал соты арбасына қатысты алабөтен шытырман оқиғасы туралы терең ойға шомған Дон Кихот сеньора Дульсинеяны сиықсыз шаруа әйелге айналдырып жіберген сиқыршылар өзін оңдырмай мазақ еткенін еске алып келе жатты, бірақ қанша талпынса да оған әу бастағы бет-әлпетін қайта оралтып берудің амалын таппады; осы ойларға басы-бүтін берілгені сонша, тізгінді қолынан қалай шығарып алғанын байқамады, ал Росинант болса, өз еркі өзіне тигенін сезіп адым аттаған сайын тоқтап, айнала маңайдағы қаулай өскен көк шөпті күрт-күрт шалумен болды. Дон Кихотты өзін де, өзгені тарс есінен шығарған осынау ой-сапарынан оралтқан Санчо еді, ол бұған былай деп тіл қатты:

— Сеньор! Уайым-қайғы хайуандар үшін емес, адамдар үшін жаратылған, бірақ адам қайғыға шамадан тыс берілсе, өзі де хайуанға айналады. Қане, мейірімді мырзам, қалпыңызға келіңіз, өзіңізге өзіңіз ие болыңыз, Росинанттың тізгінін ұстаңыз, серпіліңіз, желпініңіз, сөйтіп кезбе рыцарьға лайық мінез көрсетіңіз. Бұл неғылған бәле өзі? Сары уайымға салынып не бар? Біз өзі қайда жүрміз: Францияда ма әлде өз отанымызда ма? Жә, құрып кетсін жер-дүниедегі Дульсинея біткеннің бәрі, — жер бетін жайлаған күллі сиқыршылық пен көз байлаушылық жалғыз кезбе рыцарьдың денсаулығына татымайды.

— Жап аузыңды, Санчо, — деді Дон Кихот қатаң дауыспен, — жап аузыңды деп тұрмын саған, жадыланған сеньорамыз жайында күпірлік етпе: ол тап болған бақытсыздық пен бәленің бәріне басқа ешкім емес, тек өзім ғана кінәлімін, өйткені ол қара ниеттілердің маған деген қызғанышы салдарынан қырсыққа ұшырап отыр.

— Мен де сондай ойдамын, — деп мақұлдай кетті Санчо, — бұрын оның қандай болғанын, қазір қандай екенін көрген жанның көңілі қайтіп құлазымас?

— Бұлай деуге қақың бар, Санчо, — деп қоштады оны Дон Кихот, — оның сұлулығын бітім-болмысы бұзылмаған бәз қалпында тамашаладың, арбаушылық айла-амалдар саған әсер еткен жоқ: көз жанарыңды буалдырмен бүркеп, ажар-көркін кіреукелеп қоя алмады, сиқыршылық уыттың бар қуаты тек маған, менің көзіме ғана бағытталған болатын. Алайда, сөйте тұрғанымен, менде мынадай бір күдік пайда боп тұр, Санчо: оның сұлулығын сен маған онша оңды сипаттамаған секілдісің, қателеспесем, оның көзі інжуге ұқсайды дегенсің, шынтуайтына келгенде, інжуге ұқсайтын көз әйелдерден гөрі балықтарға тән ғой, ал, жобалауымша, Дульсинеяның көз қиығы өте әдемі болуға тиіс, көзінің өзіне келсек, оны — қабақ орнында кемпірқосақ көлбеген аумаған жасыл зүбаржат деген жөн, — осы себепті сен әлгі інжу дегеніңді көзден алып таста да, тіске ауыстыр, — асылы, сен шатастырып алғансың, Санчо, сөйтіп, көзді тіс деп қалғансың.