Дон Кихот ІІ - Мигель де Сервантес

— Құдайдың құдіретін-ай! Ізгі жүректі жас жігіт! Сіз — күллі әлемдегі ең жақсы ақынсыз, сіз Кипрде де емес немесе бір ақын айтқандай, құдай оны өзі кешірсін, Гаэтада да емес, тап сол Афины академиясында, егер ондай нәрсе әлі онда бар болса, сондай-ақ қазіргі париждік, болоньялық және саламанкалық академияларда гүл тәжін кию құрметіне лайықсыз! Қазылар сізге бірінші орынды қимаса, құдай ризашылығын беріп, Феб оларды жебесімен атсын, Музалар ешқашан олардың табалдырығынан аттамасын! Рақым етіп, сеньор, маған бес бунақты өлеңіңіздің бірін оқып беріңізші, — ғажайып дарыныңыздың алуан-алуан қырына әбден қанығайын.

Өзі есуасқа балағанымен Дон Кихоттың мақтауына, жұрттың айтуынша, дон Лоренсоның қатты риза боп қалғаны шынымен-ақ таңырқануға тұрарлық емес пе? Беу, мақтау сөздің құдіреті! Сен тым-тым алысқа қанат қағасың және тәнті қылар өктемдігіңнің де шекарасы шексіз! Осының растығын дон Лоренсо іс жүзінде дәлелдеді, өйткені Дон Кихоттың өтініші мен тілегін аяқ асты қылмай, Пирам мен Тисьба жайындағы аңызды немесе хикаятты тақырып еткен бір сонетін оқып берді:

Қабырғаны күйретті қыз, семсерге

Сол қыз үшін Приам кейін түйрелді.

Саңылауды көруге бұл сүреңді,

Кипрінен жетті Амур сол жерге.

Саңылау үнсіз: болмашы ғана көлемі,

Дыбыс та өте қоймайтындай сызашық.

Амур үшін қашан да бірақ жол ашық:

Ештеңе ұстап тұра алмастай оны енді.

Бұл екеуі, абзал да ақ ниетті,

Ашуландырып тағдырды қатты,

Тартылғанымен жазаға жылдам, —

Екеуіне бір қарудан ажал жетті,

Екеуі бір қабірден орын тапты,

Екеуі қайта тірілді бір аңыздан.

— Құдайға шүкір! — деп дауыстап жіберді Дон Кихот дон Лоренсоның сонетін тыңдағаннан кейін. — Бүгінгі жадау-жүдеу көп ақынның арасынан ақыры бір жақсы ақынды жолықтырдым және бұл ақын — сіз, мархабатты мырзам. Сонетті қандай шеберлікпен жазғаныңыз осыған көзімді кәміл жеткізіп отыр.

Дон Дьегоның үйінде Дон Кихот бірнеше күн жан шақырды, одан соң аттануға рұқсат сұрады; қонақжайлық көрсетіп, құрақ ұшып күткені үшін үй иелеріне алғыс айтты, сосын кезбе рыцарьларға уақытын рақатқа батып, қызық қуумен өткізу жараспайтынын, сол себепті парызын орындауға қайта оралып, шытырман оқиға іздеуге аттанбақ ниеті барын мәлім етті: естуінше, бұл өңірде ондай оқиғалар өте көп көрінеді және бұл жақта Сарагосадағы турнирге дейін бола тұрмақшы, — ал, негізі, ақыр соңында, сол қалаға баруы керек; алайда, оған бармас бұрын, жергілікті тұрғындар не қилы қызық әңгіме айтып жүрген Монтесинос үңгіріне кіруі қажет боп тұр, сондай-ақ Руидера айдыны аталып жүрген жеті айдынның бастау алатын жері мен меншікті қайнар көздерін зерттеп, зерделемек. Дон Кихоттың осынау құнды ұйғарымын Дон Дьего мен оның ұлы да қуаттап, үйлерінен және дүние-мүліктерінен көңілі не қаласа соны алуына болатынын, оның жеке басының қадір-қасиетін, сондай-ақ ізгі ниетті кәсібін құрмет тұтатындықтан оған ықыласпен қызмет ететіндерін айтты.

Ақыры жолға шығатын күн де келді, бұл Дон Кихот үшін қаншалықты қуанышты күн болса, дон Дьегоның үйіндегі молшылықта мырғамға батқан, шөл далалар мен ормандардағы орта құрсақ өмірге, қашан да орталау қоржынындағы жарытымсыз жүрек жалғарға қайта оралуға құлқы соқпаған Санчо Панса үшін соншалықты өкінішті де күйінішті күн болды. Солай бола тұрғанымен, ол қоржынын қажет дегенінің бәрімен сықап алды, ал Дон Кихот қоштасарда дон Лоренсоға былай деді:

— Айттым ба сізге әлде айтпадым ба, білмей тұрмын, айтсам тағы бір қайталайын: Даңқ Тұғырының қол жетпес биігіне шығар жолыңызды қысқартып, мехнатыңызды жеңілдеткіңіз келсе, бар-жоғы Поэзияның мейлінше тар сүрлеуінен кезбе рыцарьлықтың мейлінше тар соқпағына ауыса қойыңыз, сөйтсеңіз көзді ашып-жұмғанша ол сізді император тағына әкеп отырғызады.

Осы лебізі арқылы Дон Кихот кемақыл екенін ақи-тақи дәлелдеп берген-ді, ал бұған қосып айтқан мына сөзімен соны тіпті үстемелей түскен, ал ол былай деген еді: