Сборник стихов Мукагали Макатаева / Мұқағали Мақатаев өлеңдер жинағы - Мукагали Макатаев / Мұқағали Мақатаев

Аққу жатыр көзінің шарасында.

Аунап түсіп атынан, үйіне енді,

Есіне алып ерін де, баласын да.

Өліп жатқан ұлына қарасын да,

Қалсын ана «Жетім көл» жағасында,

Өлі менен тірінің арасында.

...Аппақ нұрмен шомылтып айналаны,

Ақ сәулемен айдынның ойнағаны,

Көз алдында...

Құлақтан кетер емес,

Танда бұлбұл тамылжып сайрағаны,

Көз алдында - аққудың жайрағаны.

Сынар қанат, сынық құс - жаралы аққу

Өлі аққудан кете алмай айналады.

Ақ төсек — аппақ айдын, аққу - бала,

Жаралы аққу секілді жаттың ба, ана?..

«...Мына жатқан «Жетім көл», мына аққуды,

Өз қолыммен өлтірдім, аттым жаңа...

Жоқ!

Мен емес...

Мен атпадым...

Кеше гөр, кешіре гөр, жаратқаным?!»

Ғазиз ана, ербеңдеп екі қолы,

Жиылған жұртқа қарап алақтады.

Күледі, бірде жылап, зарланады,

Көкке қарап, бекерге қарманады.

Бірде үнсіз, мелшиіп тың тыңдайды,

Құлағында аққудың арман-әні.

Алдымен жұрт үн-түнсіз танданады,

Қыбыр-сыбыр артынан жалғанады...

Бірде ана көкке жайып алақанын:

«Қазір, ботам...

Мінеки, таң атады...

Қазір, ботам, аққумен ұшықтаймын...

Жазыласың құлыным...

балапаным!

Қасиет!..

О, қасірет!

Осындай ма ең?!

Сорымның қалыңдығы шашымдай ма ен!..

Қасиет!..

Қасиеттер ұшып кетті,

Қасірет!..

Қасымдағы досымдай ма ең!..

Қасиет... Қасірет...

Қасірет... қасиет...»

Эпилог

...Сол кеткеннен мол кеттім, оралмадым,

Жерді аңсаймын...

Жалғыз-ақ сол - арманым.

Қиын екен, қимасың екі бірдей,

Көз алдында ғайып боп жоғалғаны...

Көрдің бе бір-біріне дөп келуін,

Бір қырсық бір қырсықпен шектелуін?

Балам-ай, мынау өмір-дарияның,

Білмейсің қайда екенін өткелінің.

Аққулар...

Аңыз көп қой олар жайлы,

Көзіңмен көргеніндей бола алмайды...

Тек қана тыныштықта ұйықтайды олар,

Шошыса, екінші рет оралмайды.

* * *

Орнында екен «Жетім көл», жоғалмапты,

Ортаймапты немесе тола алмапты.

Жағалауын жауыпты жасыл жалбыз,

Қасиетті аққулар оралмапты.

АҚ ҚАЙЫҢ ӘНІ

П о э м а Ілия Жақановқа

Ей, күнәдан пәк жас жандар,

Қапелімде қателікке баспаңдар!

Қосыларсың қол ұстасып, саспаңдар,

Махаббатпен ойнағанды тастаңдар,

Ей, күнәдан пәк жас жандар!

Иә, жастық - ән, салтанат, күй, өмір,

Жастық дейтін - жанға мирас, ие бұл.

Махаббатқа тұрақсыздық - күйе бір,

Махаббатты құрметте де сүйе біл!

Ей, күнәдан пәк жас жандар,

Махаббатпен ойнағанды тастаңдар!

Қапелімде қателікке баспаңдар,

Ал оқыңдар, ол туралы дастан бар.

I

Неліктен тұта қалды қабақ қайғы?

Перделеп қос жанарды қаратпайды.

Жөргекте уілдеген уыз сәби,

Отырған қонақтарға алақтайды.

Бұп-бұлтық өкшеңменен тебінесің,

Ұмтыласың, шалқалап шегінесің.

Баданадай көздерің бақырайып,

Ей, өмірдің қонағы, не білесің?

Білесің бе, не болды маңайында?

Келесің бе, алдыма алайын ба?

Қолға түскен ұрыдай сүмірейіп,

Не көрінді отырған ағайынға?!

Сауық-сайран неліктен басталмайды?

Неге адамдар алдында асты алмайды?

Неге анау бұрышқа қойындасып,

Қалжыраған құтылар мас болмайды?

Отырғандар неліктен алаңды ойда,

Анаң қайда, қарғам-ау, Анаң қайда?

Ұстап тұрған ыдысын қиратты да,

Безіп кетті қалдырып жаман жайға.

Әкең неге соншама түнереді?

Алқымына ашуы тіреледі.

Қираған радио қобдишаны,

Тағы да періп-періп жібереді.

Ол қирады.

Ән бірақ қалықтайды.

Бұлбұл көмей сайраудан жалықпайды.

Бұл не пәле, қарғам-ау, білесің бе,

Бұл сиқырды енді кім анықтайды?!