Путь Абая. Книга III / Абай жолы. ІІІ кітап - Мухтар Ауэзов / Мұхтар Әуезов

Мағыштың жүрегінде бұл кезде үлкен уайымды күдік оянды. Ол Әбіштің жүзіне, енді жүдең тартқан, бірақ соншама биязы, әдемі жүзіне ашық кінәға толған көздерін тура қадап отыр. Ойында «Сырым дегені — басқа адаммен сөзі бар. Басқадасүйгені бар. Оның болмасына мүмкін бе? Мұндай жігітті сүйерлік жас жалғыз мен бе екем? Бөгетім дегені — сонымен байласқан серті бар ғой! Ендеше, әсіресе, оны маған әкелер, маған ашар не жөн бар?» дейді.

Бірақ Әбіштің жүзі соншалық кінәсыз таза сияқты. Ол бір қызарып, бір ақшылданып,өзгере түсіп сөйлеп отыр:

— Бөгетім — сырым деп, екі айырып айтқаныммен, екеуі бір ғана нәрсе, Мағыш!

Мағыш та ішінен: «Әрине, біреу болар және нәрсе емес, қыз шығар» деп ойлады.

Қазір соның «атын ба, жөнін бе біреуін естимін ғой» деп сәл ойлап қалғанда, қыз жүрегі тітірегендей боп, барлық іші мұздай түсіп, қатты қиналып қалды.

— Сол айтқаным өзге емес, менің науқасым, Мағыш...

— Қандай науқас?— деп, Мағыш бірінші рет Әбішке шапшаң сұрақ бергенде, жүзі де қайтадан ду ете түсті.

Әбіш айтқан сөзден шошынарын да, қуанарын да білмегендей. Мұның күткені мүлде басқа еді. Өмірге қадам басып кірмей жатып, әлдебір бақталасы бардай көрген аңқау көңілін енді өзі кінәлағандай: «Ал науқас, әрине, өзгеше! Бірақанау Әбішті осы қалпында сол науқасымен-ақ жатсынар-ма? Тағы, тағы!.. Бірмек керек.».

Енді Әбішке мүлде басқаша, жылы шыраймен, барынвдаен қоя қарап қалыпты.

— Былтырдан бері, Петербордағы докторлардың айтуы бойынша, менің өкпеме науқас ілініп келеді. Қысқасы, не керек, сол науқас турасында мені емдеп жүрген үлкен доктор маған әзір үйлеңуге болмайды дейді. Әсіресе, алатын жарыңызға, сіздей науқасты адамға тиюге рұқсат жоқ дейді. Осы, Мағыш, менің бөгетім де, сырым да. Бүгін сізге әкелген, өзіңізге ғана білдіріп қайтпақ болған шыным, барым осы!

— Осы ғана ма, Әбіш?!

Мағыштың екі бетіне ыстық қан ойнап, үлкен көздері жалт етіп, төңқеріле қарады. Әбішке соншалық сенген, сүйінген және қадірлеп жақаадаған шырай білдірді. Жігіттаңқалып, Мағыштың жүзінен, тіпті, алғыс та танығандай.

— Науқас, жұқпалы науқас дедім ғой! Арамызда екеуімізді қоспай тұрған ауыр сырым, қапал ық қайғым, қатал тағдырым сол дедімгой!

Жеңілдікпен емес, аса бір үлкен байлауды барлық адал, берік жүрегімен шапшаң ұйғарған Мағыш, енді өзіне-өзі танылмастан, сонша еркін ашылды. Жай ойласа, өзге шақта, мұншалық дәрежеде шындап, барынша, батыл байлау жасай алмас еді.

— Науқасыңызға қиналамын, Әбіш. Бірақ бөгет дегеніңіз сол ғана болса, оңы мең үшін ойдап, мені сақтамақ ниетпен бөгет десеңіз, мен жауабымды айтайын. Тірлік шын сүйген жанмен жанынды қызыққа да, қауіпке де түгел қосқан күні шын жақсы тірлік болса кереқ. Мен Абай ағамның кітабынан ұққаным рас болса, осылай еді. Жан қиысқаң достықты іздеймін. Сіздің басыңызға не келсе, соны бірге көтеріп, өмір кешіп өтсем, арманым жоқ!

— Жаным, Мағыштай, сіз мені сонша сүйдім дедіңіз бе?

— Сол сүюдің жолына маған еш нәрсе қауіп емес!

—Жаным-ау, Мағыш-ау, ұғынып айтып тұрсыз ба? Арамызда өлім тұрғой? Ажал! Менің науқасым күшейсе, сізге жұқтырам ғой!

— Сол-ақ па?

— Өлімге бірге ала кетемін ғой, ажал ғой!

— Сіздең айырған күн, тілеғенім сод ажал болсын,- деді де, Мағыш ыстық кесек жастарын тегіп-тегіп жылап жіберді.

Әбіш өзі сүйген сұлудың жаны қандайл ық таза, асыл екенін көрді,

Жана ғана айтылған сөздерден анық бақыт тапқандай. Есті-генін бар тірдік тідегімен құптады. Енді жылап қалған Мағышты қадай шапшаң құшақтап, қалайша жасты көзінен, суланған

жүзінен шапшандата сүйгенін өзі де аңғармай қалды. Бұл қимылға қарсылығы жоқ, қайта осы көз жас үстінде арманын, бақытын тапқан Мағаш та Әбіштің мойнына аппақ ұзын саусақтарын созды.