Ботагоз / Ботагөз - Сабит Муканов / Сәбит Мұқанов

– Пәле-ау? Тапқан екесің обалды. Қатын алу обал дегенді қай шариғат айтқан? Олай болса пайғамбар неге төрт қатын алды?

– Шариғат зорлап ал демеген.

– Е, мен зорлаймын ба? Алсам адал малыма алам.

– Итбай!– деді Амантай,– бұл арада көп сөйлесетін дәнеңе жоқ, расымды айтқанда, мен бер дей алмаймын. Бер дегенмен, ағасы бермейді.

– Неге бермесін, малдың боғын жегелі отырған кедей, көзіне көп мал көрсетсе, бермек түгіл, лақтырып жіберер!..

– Малға ағасы қызықпайды, бермейді!

– Мен алам.

– Қалай аласың? Зорлық қыласың ба?

– Зорлық қылғанда қайтесің?

– Жоқ, қыла алмассың!

– Көрерсің!

– Көрсек көрерміз.

Амантай жүріп кетті. Итбай бірдемелерді айтып еді, оны ол тыңдаған жоқ.

Итбайдан ұзаған Амантайдың көзіне Ботагөз елестеді. Болашақтың қайғы тұманы алыстан түнеріп, бері қарай сырғып келе жатқандай болғасын, Ботагөзге кешеден бергі жүрегінде ойнаған туысқандық, әкелік сүюі күшейді. «Жоқ!– деді ол ішінен өзіне өзі жігер беріп,– мен бұл іске енді белімді байлаймын. Мен өлмей Ботагөзді Итбай ала алмайды. Табанына қадалған шөгір маңдайыма қадалсын дейтін Ботагөздің әкесі енді мына мен!»

Балтабектің үйін Амантайдың басы емес, аяғы тапты.

– Нағашы!–деді есік алдында тұрған Балтабек қарсы ұшырап.– Сізді төре шақырады деп кетті.

– Қай төре?

– Қайсысы екенін қайдан білейін. Андрейдің үйіне қонғаны.

– Ә, губернатор екен ғой. Неге шақырған екен?

– Әлгінде Андрейдің қызы Лиза келіп сіздің бүркітті көріп таңданып кеткен еді. Ағасына айта барса керек. Ағасы артынан кейін көп кешікпей келіп, бүркіттің қасында біраз тұрды. Сені іздетіп еді, таба алмадық. Алексей кеткесін: «бүркіттің иесін төре шақыртады» деп Антон келді. Тегі Алексей айта барған-ау деймін. Бүркітін ала келсін депті.

Губернаторға қалай жолығудың ретін таппаған Амантай қуанып кетті.

– Асқар қайда?

– Үйде.

– Шақыршы! (Балтабек шақырды.)

– Мені,– деді Амантай далаға шыққан Асқарға,– губернатор шақырған екен. Мен орысшаға шорқақпын ғой, еріп жүрші, шырағым. Арызымды да сол арада ұсынып қалайын.

– Барайын, ағай.

Амантай бүркітті қолына қондырып, Асқармен екеуі жаяу жөнелді.

Балтабек пен Айбала қала қыдырып жұмыстарына кетті. Иесіз үйде қалғасын Ботагөзге жалғыз отыру қиын болып, іші пыса бастағасын есікке құлып салды да, Лизаға жөнелді.

Ботагөз Кулаковтікіне келсе, төрелердің бәрі есік алдында бүркітті көріп жатыр екен. Ығысып өте берген Ботагөзді Сухомлиновтың көзі шалып қалып көңіліне «не деген әдемі қыз?» деген ой келді.

– Алексей Андреевич!– деді ол Ботагөзді ақырын иегімен нұсқап,– киргизка?

– Да, киргизка,– деді Алексей де Ботагөзді көріп.

– Шақыршы бері.

– Ботагөз!

Асқар Ботагөзді көрген жоқ еді, Алексейдің неге «Ботагөз!» дегеніне, жан-жағына қараса, Ботагөз жүгіре басып, Кулаковтың ағаш үйіне кіріп барады екен. Алексейден Ботагөзді ол қызғанады. «Атын қайдан біледі?» деп ойлады.

– Шақырып келіңіз, оны!– деді көргісі кеп губернаор.

– Шақырайын, маған келсе!

– Мен әкелем!–деді Асқар.

Асқар Ботагөз кірген үйге барса Лизамен екеуі бірдемені сөйлесіп күліп тұр екен. «Сені губернатор шақырады» демеді.

– Неге үйде тұрсыздар, далаға шықпай?–деді екеуіне Асқар.

– Кіммен шығам?–деді Лиза.

– Кіммен болсын, екеуің!

– Ботагөз барсын. Оның кавалері бар, менде жоқ.

– Кавалері кім?

– Сіз ше?

– Ничего подобного!– деді Ботагөз қып-қызыл боп.

– Мен білмеймін бе?

– Елизавета Андреевна, мен сізге кавалер болайын. Жүр, далаға шығайық.

– Жоқ, жоқ!..

– Да-да,– деді Ботагөз сөзді өзінен қашырғысы кеп.– Дұрыс!

Екі қызды Асқар қолдарынан ұстап далаға алып шығып еді, төрелер қарап тұр екен. Лизаға ыңғайсыздық туып, кейін кетейін деп еді, «бері кел!» деп ағасы шақырды. Үшеуі де келді.