— Қой, ұйқың келсе, дем алайық, ат шалдырайық! — деді Шеге. Хансұлу қарсы болмады. Елсіз бір жарқабақтың күнгей бетіне іркіліп, шөбі от сайтабанға аттарды шідерледі. Қараған ығына көрпеше төсеп, қоржынды басқа жастап, екеуі киімшең қисайып көз шырымын алуды ойлады. "Ұйықтайық, көз ілдірейік" десті. Бірақ әлгінде есінете берген ұйқы, жатқасын шайдай ашылды. Шеге тас қып құшақтап алды қалыңдығын. Хансұлу үстінде белін үзілдіріп түрмемен ораған қырмызы қамзол, зәгран шалбар, сымдай созылып жатыр еді. Жігіт құшағынан босағысы кеп қайқы кірпігі дір етіп қабақ шытты.

— Сұлу! — деді Шеге күліп. — Сұлу!

"Сұлу" үндемеді. Сүзіле кеп қарады.

— Бүгіннен бастап екеуміз енді ерлі-зайыптымыз!

— Оны кім айтты саған? — деді, "Сұлу" кекеткендей.

— Мен айттым.

— "Ерлі-зайыпты" деп некесі қиылған жандарды айтады! Есінде болсын!

Шеге сөзден жеңілді. Ұйқы келмегеннен кейін екеуі атқа қайта қонды.

5

Хансұлу мен Шегенің аудан орталығы Нарқамыстағы ерлі-зайыпты өмірлері ерекше тату-тәтті басталды. Шеге мекеменің жылқысын бағады. Кешкісін келіншегі екеуі ликбезде оқиды. Бірін-бірі жарты күн көрмесе сағыныштан өле жаздайды. Хансұлу өзіне беймағлүм жаңа Шегені көргендей. Ер-азаматқа тән асыл қасиеттің бәрі осы Шегенің бойынан табылғандай.

Ал, Шегеде тіпті жан жоқ. Дүниедегі ең сұлу көп жұлдыздың ішіндегі жарқыраған Шолпанын алғанына мәз. Аты аңызға айналған Хансұлу — Шегенің жары! Бірақ не үйі, не күйі жоқ екенін ойлай бастаса болды, берекесі кете бастайды.Бұлар пәтер жалдаған. Хансұлуды үй, күйі, қызметі бар, қалаша шаш қайырған бір суқиттың көзіне түсіп қала ма деп қауіптенеді Шеге. Аудан басшылары мінетін жылқыларды бағады. Өріске кетсе, қашан үйге жетіп Хансұлудың әсем түлғасын өз көзімен көргенше көңілі көншімейді. Басына сан-сапалақ ойлар кіреді.

Бүгін ауылдың өзен жағынан келді. Аспан сірескен бұлт. Кеш ерте үйірілген. Өрістен мал қайтып, ауыл іші апақ-сапақ қарбалас. Есік алдында Хансұлу көрінбейді. Шеге жылқыны қораға қамап тастап үйге қарай беттеді. Жаяу. Аяғында ауыр етік. Үстінде қалың күпі. Белін қайыспен буған. Жел қаққан өңі түтіккен, тұнжыраңқы. Керең кемпірдің жыпырайған тамы ауылдың өзен жақ шеті еді де, бұл қазір соның төмен қора жағынан келе жатты. Үйдің ар жағы — көше. Кенет, сол көшеде, үй тасасында тұрған мәшиненің тұмсығын көрді. Мәшиненің есігіне жақындап еңкейген Хансұлуды көзі шалды. Шеге қалт тоқтап ес жиып үлгіргенше, мәшине ішінен бір жігіттің басы қылт етіп Хансұлуды қолтығынан көтеріп ішке тартты.

Шеге тұрған жерінде сілейді де қалды. Бір сәтке құлағы тас бітелгендей. Беті дуылдап кетті. Бұрын-сонды бастан кешпеген бір дүлей сезім жан-жүйкесін өрттей шарпыды. Санасына у боп құйылды. Сөйткенше, гүр етіп мәшине қозғалды. Әлгі сезім улаған Шегеге Хансұлу қазір дүниедегі ең ақымақ, дүниедегі ең жеңілтек "шүйкебас" боп көрінді. Осындай шүйкебасқа үйленген дүниедегі ең ақымақ еркек те өзі боп көрінді. Төбесіне аспан құлап түсіп, аяқ асты жер жылжығандай. Осы оймен ауызғы үйге, одан солбырайып ішке кірді. Сорайып пеш жанында іркілді. Үйдің бір бүрышын бөліп тұрған қызыл ала батсайы шымылдыққа қарады. Осы шымылдық іші, жалғыз-ақ төсек сиятын ұжмақ ұядай еді. Сағынышты ыстық құшақтары жалындап қауышатын, небір шырын сөздер айтылып, сезім шәрбатынан ұрттап, бақыттан талай басы айналған жар төсегі еді. Енді соны өрт шалғандай. Ақ сезімі алданғандай. Ыңыранып қиналып жаны ауырды. Алашаның бір шетіне сылқ түсіп отыра кетті. Жаралы болған жыртқыш аңдай ызалы ыңыранады. Сөйтіп отырғаңда шоланға екпіндеп біреу кірді. Іле есікті ашты.

— Шеге! — деп, мәз-мейрам, екі беті балбырап жанып үйге Хансұлу кірді. Көңілді. Әрине, оқыған жігіт қолтығынан ұстағасын көңілденбей қайтсін. Шегеде үн жоқ, тырсиып отыр.

— Шеге, қызық болды! Мәшинеге міндім... — деп елеуреп саңқылдап күліп, хабарын айта бастады Хансұлу.

Бөлме іші алакөлеңке еді. Хансұлу Шегенің түтіккен түрін байқай қоймаса керек.