Белый дом / Ақ боз үй - Смагул Елубай / Смағұл Елубай

Төңірегінде селтеңдеп жүрген күшіктің дауысы өше қалған. Бір кезде өзеннің жоғарғы жағынан үргені естілді күшіктің. Әне-міне дегенше арсалаңдап жүгіріп жетті. Көрінеу қуанып , құйрық бұлғап, аяғына оралды да, дереу келген жағына қарай қайта жүгірді. Шеге соңынан жүгірді. Құмсақ болушы еді жағалауда. Құмсақтың дәл ортасында шоқиып отырған кісі тұлғасын көрді. Жақындай түссе ақ жаулығы қылаңытып теріс қарап отырған Хансұлу! Бетін құбылаға беріп, намаз оқыған молдадай шоқиып отыр. Келіншегінің табылғанына қуанып кетті Шеге. Ақырын келіп жанына тізе бүкті. Жағаға шылп-шылп соғып Жем жатыр. Аздап уіл жел бар. Екеуінде де үн жоқ. Ала күшік "ауф" деп қояды, бұларға қарап жалтаңдап.

— Сұлу! — деді Шеге тілі әлден уақытта әрең шешіліп. Хансұлу былқ етпеді. Түн ішіне қарап бездиіп отыра берді.

— Жә, айып менен... — деді Шеге. Хансұлу тас керең.

— Үйге барайық. Тоңған шығарсың! — деді Шеге. Осы арада келіншегіне тіл бітті.

— Жаның ашымай-ақ қойсын! — деді жұлып алғандай.

— Отыра береміз бе, сонда, құла дүзде?!

— Кетемін!.. Сенімен тұрмаймын!

— Түн ішінде ме?.. Ертең кетерсің... күн шыққасын!

Хансұлу тырсиып отыр. Дыбыс жоқ.

— Біреудің мәшинесіне мініп... жаулығың желпілдеп баратсың... Бұны қалай түсіндік?!

Сол-ақ екен, Хансұлу дүрсе қоя берді.

— Өзің емес пе едің "Әйел мен еркек тең!" деп, "Слабода!" деп айқайлап жүрген? Мәшинеге мінгенің үшін мен сені соқсам қайтер едің?

Шеге "ымм" деп тосылып біраз отырды. Хансұлудың айтқаны шындық еді. Насихаттаңқырап жіберген "тендігі" бүйтіп бір күні өз шекесіне тиер деп ойламаған ғой. Жаман қиналды, не дерін білмей ызалана бастады. - Ал неге үндемейсің? — деді Хансұлу әдейі қажап.

Шеге бұрқ етті.

— Сен! Сен!— деді. — Менің әйелімсің бе, әлде сол... "слабоданың" әйелісің бе? Соны айтшы, сен?!

— Сенің, әрине.

— Ендеше сөзді доғар! — деді Шеге. Хансұлу жасқанғаңдай үнсіз қалды. Содан екеуі тымырайысып ұзақ отырды. Ала күшік "бұлардың ұрыстары қашан бітеді?" дегендей құмға иек төсеп жатып алған.

Ауыл жақтан кемпірдің:

— Хансұлу! Шеге! — деген айқайы шықты. Сүйретіліп екеуі де орындарынан тұрды. Үн-түнсіз үйге қарай жүрді.

Ала күшік қуанып кетіп шауып ала жөнеді ауылға қарай.

ДҮРБЕЛЕҢ

1

Арттан қуған ызғу жел бар. Бүрсең қақтыра айдап келеді. Нарқамыстан шығып сонау Хантөрткілге қарай беттеген іркіс-тіркіс атты, түйелі жолаушылар. Теріскейге жота беріп соқтырта тартады. Топ соңында шабдар бестісін тепеңдетіп Жорға Күрең келеді. Бүгінгі конференция Жорға Күреңге ұнамады. Калашников тұрып: "Қулақтарды тап ретінде жоямыз!" деді. Баяғыдан бері жойғандары аздай-ақ. "Көшпелі ауылдарды отырықшыландыруды бір аптаның ішінде аяқтаймыз! Жаппай коллективке кіреміз. Жеке шаруаны аластаймыз! Көшпелі ауылды аудан болсақ та, бұл науқанды отырықшы орталық аудандардан ерте бітіреміз!" деп ұран тастады.

Шәріп сияқтылар ду қол шапалақтап елірді.

— Дұрыс! Дұрыс! Тездету керек!

— Несіне үш жыл күте тұрамыз!— деп шолақ белсенділер қомпаңдасты.

Жорға Күрең тасада отырып мырс күлді. Аузымен орақ орған мына пысықтарға күлді.

Конференцияның аяғында бұларды Апанас шақырып алып "Жаңа жол" серіктігіне басқарма болып комсомол мүшесі Қаспақов Шеге барады" деп хабарлады. Ол ол ма, "Алжасқан бала" бұныңмен сол жерде тізе қағыстыра отырып партияға кіретін өтінішін де жазды. Осының бәрі Аланастың қолдауымен болып жатқанын бұл білді.

Арттан қуған ызғу жел. Аспанда сірескен бұлт. Бақырауық жарбайын майпаң-майпаң желдіріп тымағының құлағы желпілдеп алда Шәріп барады. Келін, баласы қасында. Көңілі хош. Әндетеді. Оның дауысы саңқылдап естілген сайын іштей жиырыла түсіп, сырттай езу, күлкісін жимай жымсия күліп Жорға келеді.

2