О да қапысын жібермейді. Кейде демін ішіне тартып жуаси қалады да Қоспан жазыққа шығып ұзай бастағанда кенет ысқыра ұлып қойымен қоса шетке қарай қуып әкетеді. Қарсы шабуылға лап берген жау әскеріндей сәске түсте ертеңгі шыққан жерін шегеріп тастайды. Ілгері басқан қадамы кейін кетсе де Қоспан өлерменденіп жылжып келеді. Боран маңдайынан соқса тайқып, бүйірлеп жылжиды. Қалай орағытса да нысанасы Кішкене құм. Өлмесе соған тырнағын іліктіруі керек.

Жүздеген кішкене тұяқ қыбыр-қыбыр етеді. Олардың қоянның жымыңдай шұрқ-шұрқ жолын қар көмеді. Қойлар ықтасын баураймен ақырын ілбіп келеді. Аяқ алыстары солғын — әйтеуір кеудеде жан болған соң бүйірлері солқылдап жылжи береді. Сүйемдеп ілгерілеп, шеті белгісіз ақ дүлейдің ішіне үңгіп кіріп барады. Жоғарғы жақта гулеген боран. Қар аралас ұйтқыған жел ат үстіндегі Қоспанды жалықпай төмпештейді. Бірақ әбден домбығып ісініп алған денесі суықты сезер емес. Әлсін-әлсін қамшы үйіріп шабандап кеткен қойларын жылжытады. Жыбырлап қар күреп келе жатқан жіңішке сирақтар кейде көз алдында бұлдырап кетеді.

Алысты жасырып төңірегін бүркеп алған бұрқасын. Қанша тырмысып тырбанса да шетіне шығар түрі жоқ. Басы зеңгіп, көзі қарауытады. Тыпыр-тыпыр еткен кішкене тұяқтар. Басқан қадамы кейін кетіп, бір орында тыпырши беретін сияқты. Өзін сергіту үшін ой ойлағысы келеді. Өткен-кеткенді есіне алмақ болады. Бірақ су сіңіп қалған отындай ойы тұтанбайды, қайта-қайта бықсып cөне береді.

Кенет ақ дүлейдің шегініп бара жатқанын байқады. Айналасы айқындалып, аспан биіктеп, алыс адырлар бұрқасын арасынан шығып келеді. Үш күн бойы өзі кеулеп келе жатқан ақ түнекті тесіп өтіп ақыры жарық дүниеге шықты. Арқасынан ауыр салмақ түскендей уһ деп бір дем алды.

Жел толастап, боран басылды да бүкіл алып даланың аумағы түгел көрінді. Ирек-ирек сызық түскен аппақ қар көз жеткісіз алысқа кетіп жатыр. Осынша кең дүниеде қыбыр еткен бір жәндік, селт еткен дыбыс, үн естілмейді. Қоспан ең болмаса бір қара қылаң етер ме деп көзі талғанша көжиекке қарайды. Жер бетінде отарымен жалғыз өзі ғана қалған сияқты. Батар күнге шағылып жарқырап жатқан жансыз дала — шетсіз, шексіз ақ тылсым.

Кенет Қоспан әлдеқандай дыбысқа селт етті: Майлыаяқ қыңсылап ақырын ғана ұлиды. Мынау міз бақпай қатып қалған ақ тылсым оның да жанын езіп баратқан болар. Жаңағы дыбыс Қоспанның ойын түртіп оятып, басқа бір дүниені көз алдына әкелді.

Ол кезде дүние соншалық тар еді. Сыбдыр еткен дыбыстан, қылт еткен қардан қорқып жанын қоярға жер таппай тарының қауызына сыйып кеткісі келген кезі еді. Бар тілегі — ешкімге көрінбеу, ешкімді көрмеу. Түнде келіп тығылғанда қап-қара боп тұтасып қашқынды тас қымтап алған орман таң қылаң бере құшағын ашып, селдірей ыдырап бара жатты. Пердені ашып жібергендей жан-жағындағы дүниенің бәрі бадырайып көріне бастады. Жалаңаштанып қалған Қоспан бұтаның түбіне тығыла түседі.

Әншейінде сырттан қарағанда мүлгіп тұратын кішкене орманның іші үнге толы екен. Таң самалымен қыбырлап неше түрлі нәзік дыбыстар тіріліп келеді. Қоспан қыпылдап әр сыбдырға құлақ тігеді. Көктемнің көгілдір ауасы тұп-тұнық. Бірақ жасыл ағаштан төгіліп тұрған мол жапырағы ауаның әр лебіне сыбырлай суылдап үн қатады.

Кейде ақырын ғана күрсініп қояды. Қалың көк шалғынның арасынан зуылдап май қоңызы ұшады. Жұп-жұқа инелік қанатының да өз дыбысы болады екен. Қоспан кенет селт етті. Нәзік, еміс дыбыстарды жарып ара ызыңдайды, бейне самолеттің гүріліндей.